Banta In 1621 vermoordde de VOC onder leiding van de Nederlander Jan Pieterszoon Coen vrijwel alle inwoners van de Banta eilanden in Indonesië. De rest werd verdreven of tot slaaf gemaakt. Hij deed dit vanwege de nootmuskaat die toen alleen in deze regio groeide, een geliefde specerij waarmee in Europa veel geld te verdienen viel. Genocide in de naam van handel.
De bewoners van de eilanden werden vervangen door kolonisten en tot slaaf gemaakte mensen uit andere delen van de wereld die het werk moesten doen. Niet alleen het leven van mensen was ondergeschikt aan die handel, de hele natuur en alles wat erin voortkomt moest ter beschikking staan, was om te gebruiken. Het landschap werd omgevormd tot plantages. Toen de prijs van nootmuskaat daalde was het zaak om het aanbod te verkleinen, dit gebeurde door op de omringende eilanden alle bomen en struiken van deze soort te vernietigen. Ecocide in naam van handel. Dit was de voc-mentaliteit waarin alles was geoorloofd om winst te maken voor de Nederlanders.
Ruim 60 jaar geleden, in 1962, kwam het boek Silent Spring (Dode lente) van Rachel Carson uit. Een boek dat de wereld schokte en dat haar naam voorgoed vestigde. Het was een nauwkeurige en wetenschappelijke verhandeling over de gevaren voor de natuur, en dus uiteindelijk ook de mens, van pesticiden en andere chemicaliën die op dat moment steeds meer en met groot enthousiasme, toegepast werden in de landbouw. Het was meer een waarschuwing en een oproep tot voorzichtigheid dan een aanklacht maar de chemische industrie deed er alles aan om de uitgave tegen te houden en Carson weg te zetten als een hysterische huisvrouw. Zij slaagden daar niet in en dankzij dit boek is er veel meer onderzoek gekomen, is DDT verboden en kwam er vooral meer bewustzijn bij de mensen. Dit leidde uiteindelijk tot het ontstaan van een wereldwijde milieubeweging en meer rapporten over de stand van de natuur en de rol die de mens daarin speelde, en nog steeds speelt. Een van de belangrijkste en bekendste is Grenzen aan de groei, het Rapport van de club van Rome (1972).
Volgens de achterflap van dit boek blijkt uit allerlei vondsten dat mevrouw sapiens, de prehistorische vrouw, veel machtiger en krachtiger was dan lang is gedacht. Een internationaal team van wetenschappers twijfelt dan ook ernstig aan het beeld dat bestaat van een vrouw die alleen maar besjes verzamelde, kookte en voor de kinderen zorgde.
Eindelijk is het me gelukt een boek van Macfarlane te lezen. Er staat er al jaren een in de kast te wachten maar deze nieuwe was eerst aan de beurt, geïntrigeerd als ik was door het onderwerp. Macfarlane schrijft over landschappen dus over natuur, en mensen. Benedenwereld duikt onder het landschap, de bodem in. En die bodem blijkt helemaal niet zo ‘rotsvast’, zo solide te zijn als ik dacht.
Lied van de tijd Op zoek naar doggerland – Julia Blackburn
Doggerland is het gebied tussen Engeland en het Europese vasteland (Nederland, Duitsland, Denemarken) dat tijdens ijstijden als gevolg van de lagere zeespiegel droogviel. Tijdens de laatste ijstijden kwamen er talloze dieren en ook mensen in dit gebied voor. Het land werd niet alleen gebruikt als landbrug tussen hier en daar maar ook als min of meer permanente verblijfplaats waar mensen voor langere tijden woonden. Er waren blijkbaar, ondanks de kou van niet zo heel verafgelegen ijsmassa’s, genoeg redenen voor. Er was voldoende voedsel en beschutting. De bewoners waren jager-verzamelaars die genoeg plantaardig voedsel konden vinden, en daarnaast op wild; vogels, paarden, edelherten en mammoeten jaagden. Ook vingen ze vis in de vele plassen, meren en rivieren.
Een plant, elke plant, elk organisme, wil leven. Elk organisme dat wil leven is daarvoor afhankelijk van anderen. Planten zijn meesters in het creëren van een omgeving waarin anderen graag willen zijn en trekken zo de noodzakelijke relaties aan. Dit kunnen andere planten zijn maar ook schimmels, bacteriën en dieren die nodig zijn om deze omgeving, dit ecosysteem, goed te laten functioneren. Een van de belangrijkste bijdragen van planten is het zorgen voor zuurstof. Maar ze doen nog veel meer. Ze creëren schaduw en vochtigheid, met hun wortels halen ze voedingsstoffen uit de bodem en stellen die weer beschikbaar voor anderen als ze sterven of hun bladeren laten vallen. Ze gaan verbindingen onder de grond aan met schimmels en bacteriën en wisselen met hen voedingsstoffen uit.
Voor het boek dat ik aan het schrijven ben moet ik een hoop onderzoek, research, doen want het is dan misschien wel allemaal verzonnen maar het moet wel kloppen. Ik hou van lezen, studeren en veel weten dus dat komt goed uit. Waarschijnlijk zou ik een heel ander verhaal schrijven als ik hier niet van zou houden. Het schrijven is bijna een goed excuus om te studeren, bijna want ik heb natuurlijk helemaal geen excuus nodig. Lees verder IJstijd→
Een keer of drie per week ga ik naar de bieb in de stad. Boeken terugbrengen, neuzen, thee drinken, tijdschriften lezen en natuurlijk nieuwe boeken en series halen. Het is een van mijn uitjes om mensen te zien, de drukte, het leven van de stad om me heen te voelen. Lees verder Jeugddroom in vervulling→
Vanmiddag heb een afspraak met Steenhuis puzzels, in Amsterdam, op een steenworp afstand van het Bungehuis, de afdeling van de Universiteit van Amsterdam waar ik in een grijs verleden nog gestudeerd heb. Lees verder Bezetting→
